Dzieje kolekcji monet i medali ostatniego króla Polski Stanisława Augusta były, w ostatni okresie przedmiotem szeroko zakrojonych studiów, kierowanych przez Martę Męclewską, długoletnią kurator Gabinetu Numizmatycznego Zamku Królewskiego w Warszawie. W ich trakcie udało się dotrzeć do samych monet z dawnej kolekcji królewskiej, a także szeregu zapomnianych źródeł, dzięki którym można było odsłonić fragment pogmatwanych losów królewskiego Cabinet des Medailles.
Opiekunami kolekcji królewskiej byli stolnik koronny August Fryderyk Moszyński i ksiądz Jan Chrzciciel Albertrandi. Dbali oni o rozwój zbioru monet i medali, który pod koniec panowania Stanisława Augusta liczył około 20.000 egzemplarzy. Najcenniejsze dla współczesnych były numizmaty antyczne, które stanowiły około połowy monet z dawnej kolekcji. Po śmierci króla znaczną część jego dawnej kolekcji przejął Tadeusz Czacki z przeznaczeniem dla Liceum Krzemienieckiego. Później trafiły one w celu ewaluacji i spisu na Uniwersytet Wileński, skąd zabrano je, w ramach represji po powstaniu listopadowym, do Kijowa, gdzie szczęśliwie przetrwały różne zawieruchy dziejowe i dziś znajdują się w Narodowym Muzeum Historii Ukrainy.
Warto raz jeszcze przypomnieć najokazalszą kolekcję numizmatyczną I Rzeczypospolitej i jej historię po upływie 230 lat.


